Các loại sữa cho bé sơ sinh bổ sung theo thứ tự: Sữa mẹ, sữa bột công thức và sữa tươi. Chúng ta hay cùng tìm hiểu các nguồn dinh dưỡng này để chăm sóc và nuôi dưỡng con yêu của mình tốt hơn nhé!
Sữa mẹ
Nuôi con bằng sữa mẹ là một chức năng tự nhiên của người mẹ. Hơn thế nữa, nuôi con bằng sữa mẹ có nhiều lợi ích cho gia đình như tiết kiệm được rất nhiều tiền, giúp bà mẹ giảm nguy cơ ung thư vú, ung thư buồng trứng, giảm biến chứng trong thời kỳ hậu sản…Vì lợi ích của việc nuôi con bằng sữa mẹ, các bà mẹ cần được hiểu rõ hơn về sữa mẹ cũng như cách nuôi con cho đúng. Bên cạnh đó, cần được sự ủng hộ, giúp đỡ và tạo điều kiện từ gia đình, xã hội và nơi làm việc của người đó.
Lợi ích và tính ưu việt của việc nuôi trẻ bằng sữa mẹ, khẳng định sữa mẹ là thức ăn tốt nhất cho sức khỏe và sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ; các yếu tố chống nhiễm khuẩn, đặc biệt là kháng thể chỉ có trong sữa mẹ có tác dụng giúp cho trẻ phòng, chống bệnh tiêu chảy, nhiễm khuẩn đường hô hấp và một số bệnh nhiễm khuẩn khác
Ngày nay, người ta đã biết rõ rằng các thành phần của sữa mẹ không giữ nguyên biến hóa trong suốt thời kỳ cho con bú để đáp ứng với những mà thay đổi về nhu cầu dinh dưỡng của trẻ sơ sinh. Gần như tất cả các chất dinh dưỡng đa lượng trong sữa mẹ đều tiến triển theo cách nhất định trong suốt thời gian cho con bú, và những thay đổi mạnh mẽ nhất có lẽ thuộc về protein, lipid và năng lượng.
Những thay đổi đó được cho là để đáp ứng với nhu cầu cụ thể của trẻ và mang lại lợi ích cho sự tăng trưởng và phát triển trong cả thời kỳ nhũ nhi và khi đã trưởng thành.
Hiện nay, hướng dẫn của các chuyên gia sức khỏe quốc tế đều khuyến nghị nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu tiên (IOM 2011, WHO 2013, ESPGHAN 2009). Sữa mẹ được ghi nhận là hình thức dinh dưỡng lý tưởng cho trẻ nhũ nhi, vì nó được điều chỉnh tốt nhất cho thích ứng với nhu cầu của trẻ. Sữa mẹ cũng được mọi người biết đến là có những lợi ích có một không hai :
- Hỗ trợ tăng trưởng và phát triển khỏe mạnh
- Cung cấp cho trẻ tác dụng bảo vệ chống lại các bệnh nhiễm trùng
- Góp phần liên kết mẹ con.
Mặc dù vậy, vẫn còn rất nhiều điều cần học hỏi thêm từ nguồn dinh dưỡng tuyệt vời này. Nghiên cứu trong những năm gần đây đã chứng minh sữa mẹ là hợp chất hết sức năng động, với thành phần không chỉ thay đổi trong mỗi lần cho bú mà còn thay đổi dần dần qua nhiều ngày tháng. Nó điều chỉnh để phù hợp hoàn hảo với sự thay đổi nhu cầu dinh dưỡng của một em bé đang phát triển.
Hơn nữa, trong thập kỷ trước, tác động lâu dài của sữa mẹ đã bắt đầu nổi lên với nghiên cứu chứng minh rằng những lợi ích của sữa mẹ còn kéo dài cho đến tuổi trưởng thành. Các nghiên cứu chỉ ra rằng những trẻ được nuôi bằng sữa mẹ có nguy cơ thấp hơn những trẻ được nuôi bằng sữa cho bé sơ sinh từ bên ngoài (sữa công thức) về bị béo phì cũng như các rối loạn tim mạch khác khi trưởng thành. Thành phần dinh dưỡng của sữa mẹ, và thành phần có thể thay đổi độc đáo của nó, có thể còn có ảnh hưởng đến lập trình chuyển hóa lúc đầu đời.
Sữa bột công thức
Sữa bột công thức là gì? Sữa bột công thức cho trẻ sơ sinh là sản phẩm sữa được chế biến bằng cách loại bỏ nước ra khỏi sữa hoặc thêm, bớt một số thành phần của sữa nhưng giữ nguyên thành phần, đặc tính của sản phẩm và không làm thay đổi tỷ lệ giữa whey protein và casein của sữa nguyên liệu ban đầu.
Cho dù bạn quyết định chọn nuôi con hoàn toàn bằng sữa công thức hay chỉ cho bé bú thêm sữa công thức vì việc nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ đã không suôn sẻ như dự định, điều quan trọng nhất là phải chọn sữa an toàn cho bé cũng như chăm sóc bé kỹ hơn vì trẻ bú sữa công thức sẽ không có sức đề kháng tốt như trẻ bú mẹ. Dưới đây là là những điều nên làm khi cho con bú sữa công thức:
- Đảm bảo chọn đúng loại sữa cho trẻ sơ sinh
Vì sữa bột không được tiệt trùng như sữa mẹ, các bé dưới 2 tháng tuổi hoặc các bé sinh non chưa qua 2 tháng tuổi so với ngày dự sinh mong muốn, và các bé bị tổn hại hệ miễn dịch chỉ nên được cho bú loại sữa cô đặc dạng lỏng đóng gói riêng biệt thành từng khẩu phần.Nên: Luôn kiểm tra hạn sử dụng trên hộp đựng sữa và chỉ nên mua sữa ở các đại lý hoặc siêu thị có uy tín để tránh mua phải sữa trôi nổi và không minh bạch về nhãn mác.
- Giữ vệ sinh và an toàn tuyệt đối
Trước khi chuẩn bị pha sữa cho con, hãy rửa tay thật kỹ và lau mặt bàn (hoặc kệ bếp) thật sạch. Sau đó dùng khăn thật sạch lau nắp của hộp sữa và để cho đến khô trước khi mở và vì bụi bẩn và vi khuẩn trên nắp hộp vì bụi bẩn và vi khuẩn có thể xâm nhập khi bạn mở nắp để pha sữa. Khi mở hộp, mẹ hãy kiểm tra bên trong sữa bột có hiện tượng vón cục hay lẫn những vật thể lạ hoặc màu sữa bột có bị đổi khi hòa tan vào nước hay không.
Đồng thời các dụng cụ pha sữa như bình sữa, núm vú, nắp cố định núm vú phải được tiệt trùng bằng cách luộc qua nước sôi trong khoảng 5 phút trước khi pha sữa. Những lần sử dụng sau chỉ cần rửa trong nước xà phòng nóng là đủ. Một khi đã bổ sung nguồn sữa cho bé sơ sinh từ bên ngoài, các mẹ bắt buộc phải pha sữa, chính vì vậy mẹ nên vệ sinh thật kỹ các dụng cụ trở lại trước khi pha cho những lần tiếp theo.
- Khuấy và đo lường cẩn thận
Với dạng sữa cho bé sơ sinh bên ngoài này, bạn cần đun lượng nước vừa đủ và vừa đủ nóng, rót vào bình sạch, sau đó thêm vừa đúng lượng sữa theo chỉ dẫn. Đừng dùng nước nguội dưới 70 độ C để đảm bảo diệt khuẩn. Đừng tham đong sữa bằng muỗng đầy, hãy sử dụng thìa đong theo hộp sữa và gạt mặt trước khi cho vào bình.
Nếu bạn có điều kiện sử dụng sữa cô đặc dạng lỏng dành riêng cho trẻ sơ sinh, hãy đong để pha loãng theo chỉ dẫn bằng cốc đong (vì vạch đo trên bình sữa có thể không chính xác). Bạn nên khử trùng nước trước để loại bỏ dư lượng chì và các chất ô nhiễm. Nếu nhà bạn có nguồn nước tốt, bạn có thể chỉ cần đun sôi để khử khuẩn là được; nếu không, hãy dùng nước uống đóng chai của nhãn hiệu uy tín.
Gợi ý một số dòng sữa bột công thức cho trẻ sơ sinh tốt nhất hiện nay
- Sản phẩm của Vinamilk: Dielac Alpha, Dielac Alpha Gold, Dielac Optimum,…
- Sản phẩm của Ducth Lady: Friso Gold, Ducth Lady Gold,…
- Sản phẩm của Nutifood: Nuti IQ, Grow Plus, Pedia Plus,…
Sữa tươi
Bên cạnh sản phẩm sữa cho bé sơ sinh từ công thức bột được các bà mẹ ưa chuộng cho trẻ nhỏ dưới 2 tuổi, có một số lượng đáng kế về các sản phâm sữa nước trong các hộp giấy tiệt trùng sản xuất theo công nghệ chế biến và đóng gói của Tetra Pak (Thụy Điến) đế đáp ứng cho nhu cầu tiện dụng và bảo đảm dinh dưỡng cho trẻ ở tuối đến trường và người lớn.Tuy nhiên, với sự xuất hiện của các loại sản phẩm sữa nước được đóng gói ngày càng nhiều và đa dạng trên thị trường, nên không ít người tiêu dùng, nhất là các bà mẹ đã băn khoăn về thành phần dinh dưỡng cũng như sự an toàn của các loại sản phẩm này
Để đáp ứng triêt đế nhu cầu đó thì công nghệ tiệt trùng, một trong những tiến bộ khoa học quan trọng nhất thế kỷ 20, giúp sản phẩm có thể được bảo quản mà không cần dùng đến hệ thống tồn trữ lạnh. Phương pháp tiệt khuẩn cực nhanh hay còn gọi là tiệt trùng tức là diệt khuẩn cực nhanh bằng cách cho sữa chảy thành màng mỏng ở nhiệt độ cực cao (135 – 150°C) trong một khoảng thời gian cực ngắn 3-15 giây, rồi làm lạnh ngay xuống ở 12,5°c.
Công nghệ tiệt trùng còn được gọi là tiến trình xử lý nhiệt cho thực phấm dạng lỏng như sữa ở nhiệt độ cực cao trong thời gian cực ngắn. So với sữa thanh trùng, sữa tiệt trùng có lợi điếm là không cần sử dụng đến tủ lạnh đế tồn trữ sản phẩm. Thêm vào đó, sữa tiệt trùng còn thế tồn trữ được trong thời gian từ 6 tháng đến 1 năm ở nhiệt độ bình thường mà không cần chất bảo quản.
Đó là do tính năng của quy trình chế biến và đóng gói của công nghệ tiệt trùng, theo một hệ thống vô trùng khép kín. Quá trình làm nóng và lạnh sản phẩm cực nhanh sẽ giúp tiêu diệt hay làm tê liệt khả năng hoạt động của các loại vi sinh vật gây bệnh, giúp thành phần hoá học của sữa ít biến đối hơn quá trình chế biến thanh trùng truyền thống. Lượng vi chất mất đi ít hơn nên các sản phẩm sữa tiệt trùng vẫn giữ được giá trị truyền thống.
Khi tiệt trùng ở nhiệt độ thấp trong thời gian dài, nếu có một vài chênh lệch trong xử lý nhiệt cũng không gây nguy cơ tồn tại vi khuẩn gây bệnh. Trái lại khi sát trùng ở nhiệt độ cao trong thời gian ngắn, nếu rút thời gian xử lý nhiệt quá ngắn thì có thế gây nguy cơ tồn tại vi khuấn gây bệnh.
Sản phẩm sữa nước trên thế giới hiện nay thường được chế biến và đóng gói dưới 2 dạng là thanh trùng và tiệt trùng. Công nghệ tiệt trùng (UHT) được hiếu một cách đơn giản là tiến trình xử lý nhiệt cho thực phẩm dạng lỏng như sữa ở nhiệt độ cực cao trong thời gian cực ngắn trong môi trường vô trùng khép kín.
Chính nhờ quá trình làm nóng và lạnh sản phẩm cực nhanh này sẽ giúp tiêu diệt hay làm tê liệt khả năng hoạt động của các loại vi sinh vật gây bệnh, giúp thành phần hoá học của sữa ít biến đổi hơn quá trình chế biến truyền thống ,nhờ vậy lượng các vi chất mất đi ít hơn nhiều nên các sản phẩm sữa tiệt trùng vẫn giữ lại được nhiều chất dinh dưỡng, bảo tồn được hương vị, màu sắc tự nhiên của sữa.
Ưu điếm thứ hai của sữa tiệt trùng là không cần sử dụng đến tủ lạnh để tồn trữ sản phẩm và thời gian tồn trữ có thế kéo dài từ 6 tháng đến 1 năm ở nhiệt độ bình thường mà không dùng đến chất bảo quản đế bỏ vào sữa nước như một số ý kiến phỏng đoán.
Tóm lại, ngoài việc cung cấp dinh dưỡng từ sữa cho bé sơ sinh, các bậc cha mẹ còn phải bổ sung các thực phẩm ăn dặm hằng ngày khi trẻ tròn 6 tháng tuổi, đồng thời, chăm sóc con yêu thật khỏe mạnh để có thể phát triển toàn diện mẹ nhé!
